Geacht college.
Op 6 december 2024 ontvingen we van u het bijgestelde Beleidsplan Sociaal Domein. Dit plan is een verdere uitwerking van het eerder in de zomer van 2023 ontvangen Beleidsplan Sociaal Domein waarop wij op 13 augustus 2023 een advies hebben uitgebracht.
Advies uit 2023
Alvorens we ons advies op het voorliggende beleidsplan geven, willen we het belangrijkste element van het advies op de vorige editie nogmaals in herinnering brengen:
“Om effectief te kunnen monitoren is kwantificering van te behalen resultaten een voorwaarde. In hoofdstuk 5 van de beleidsnota worden op diverse plaatsen termen gebruikt als ‘meer’, beter’, beperkter’, zonder verdere concretisering en zonder een daaraan gekoppeld tijdpad.
Het beleidsplan geeft aan dat gemonitord zal worden op de zes beschreven maatschappelijke doelen en dat daarvoor indicatoren zijn of worden ontwikkeld. De beleidsnota bevat nog nauwelijks voorbeelden van uitgewerkte indicatoren en voor zover er voorbeelden worden beschreven, roepen die vraagtekens op. Zo wordt bijvoorbeeld als indicator opgenomen ’Jongeren voelen zich gewaardeerd en geaccepteerd’. Niet duidelijk is hoe en wanneer dit gemeten wordt.
Tot verbazing van de Adviesraad wordt bovendien gesproken van een 0-meting: er wordt immers ten behoeve van diverse dashboards al op een aantal punten gemonitord?
De Adviesraad wijst de gemeente op het belang van het formuleren van indicatoren die zich richten op een combinatie van feiten (waaronder geleverde prestaties) en beleving (zoals klanttevredenheid). De Adviesraad adviseert een monitor te ontwikkelen waarin vier soorten uitvoeringsinformatie samenkomen:
- input en financiële informatie
- activiteiten en output
- effect en outcome
- klantervaring”
Beoordeling beleidsplan Sociaal Domein
Bij lezing van het beleidsplan dat wij op 6 december hebben ontvangen vallen een aantal voornemens op die we van harte ondersteunen. De aandacht voor preventie en monitoring, het achterhalen van de intenties van de diverse betrokken instanties en het opnemen van de beleidsagenda met de vertaling van voornemens naar activiteiten waardeert de Adviesraad. Ook de herbevestiging van de centrale rol door Voorschoten Voor Elkaar bij de uitvoering van het beleidsplan ondersteunt de Adviesraad.
Kritischer is de Adviesraad op het ontbreken van effectieve indicatoren en prestatienormen. Dit plan bevat een waaier aan projecten en activiteiten, maar van het overgrote deel van deze projecten is niet duidelijk op welke wijze ze bijdragen aan het gestelde maatschappelijke doelen, welke budgetten en resultaten aan de projecten zijn gekoppeld, wat de rol van de gemeente, de gemeentelijke organisatie en de uitvoeringspartners hierbij is en op welke wijze de gemeente sturing gaat geven aan het behalen van beoogde doelen. Ook ontbreekt een visie op hoe de gemeente voorkomt dat de klant verzeild raakt in een oerwoud aan regels en instanties.
Meer specifiek
Voor een adequate uitvoering van de prestaties is het noodzakelijk om outputindicatoren te definiëren die de doelen en gevraagde prestaties meetbaar maken; daarvoor is het noodzakelijk om het plan aan te vullen met:
- Vertaling van de doelen en prioriteiten uit hfd. 2 t/ 4;hfd. 5 en 7 en vooral programma 6 ( gezonde leefstijl inwoners) wat 75% van het sociaal domein budget toebedeeld krijgt in gedefinieerde prestaties in plaats van gedefinieerde activiteiten.
- Vertaling van sub-items uit de programma’s prioriteiten en doelen in financiële kaders
- Een bredere keuze in monitoring dus ook monitoren op financieel; activiteit en output en klantbeleving
- Deze prestatiemonitoring te voorzien van prestatie indicatoren die zich richten op feiten en beleving maar vooral ook deze voorzien van normen zodat op basis van objectieve metingen geëvalueerd en verbeterd dan wel bijgesteld kan worden (dat betekent dat per indicator reviewtijd; doelgroep; wijk en prestatie(lat) moet worden gedefinieerd)
- Prestatienormen (de lat) te definiëren in 3 gradaties te weten streefnormen en voldoende norm en ondergrens
- In de beleidsagendering zou een p.d.c.a.-cyclus over de jaren waarvoor het beleidsplan gaat gelden dienen te worden opgenomen zodat terug te lezen wanneer wat gemonitord wordt en wie daarbij betrokken wordt c.q. geïnformeerd wordt.
- Een visie en vertaling hiervan hoe de klant (inwoner Voorschoten uit de doelgroep) bediend gaat worden zonder dat deze verzeild raakt in een oerwoud aan regels en instanties – denk aan klantinteractie procesmethodieken en interface management.
Advies Adviesraad Sociaal Domein
De Adviesraad Sociaal Domein adviseert het college om in deze beleidsnota duidelijk aan te geven wat de uitgangsposities en waarden van de diverse projecten zijn zodat de gemeente in staat is te meten of doelen bereikt worden. Daarnaast bepleit de Adviesraad Sociaal Domein dat de gemeente duidelijk prioriteiten stelt en budgetten en sturingsinstrumenten per project benoemt. Alleen dan kan tijdens de uitvoering en achteraf worden bepaald of gestelde maatschappelijke doelen ook daadwerkelijk (kunnen) worden gerealiseerd. Ook adviseert de Adviesraad Sociaal Domein duidelijk in de nota aan te geven op welke wijze de klant geholpen gaat worden bij het doorgronden van alle wet- en regelgeving.