Geacht college,

Hierbij biedt de Adviesraad Sociaal Domein Voorschoten haar advies aan inzake het bovengenoemde beleidsplan. Het was de afgelopen periode duidelijk dat het Minimabeleid geactualiseerd moest worden. Regelingen waren verouderd en sloten niet meer aan bij de behoeften van onze inwoners. Ook de omslachtige en onduidelijke aanvraagprocedures zorgden voor veel ergernis. Het ontbrak consulenten aan vrijheid om maatwerk te leveren aan mensen die net buiten de officiële regelingen vielen.

In de voorbereidende fase van dit advies werd de ASDV door de beleidsmedewerkers van de afdeling Werk en Inkomen in Leidschendam betrokken bij drie inputbijeenkomsten. Hierbij waren ook organisaties die te maken hebben met armoede problematiek en ervaringsdeskundigen uitgenodigd. Toen het beleidsplan in zijn eindfase was kreeg de ASDV de mogelijkheid om in een laatste overleg nog extra vragen en opmerkingen in te brengen.

Tijdens deze bijeenkomsten kregen de organisaties en de ASDV ruim gelegenheid aandachtspunten en suggesties naar voren te brengen. Wij zijn verheugd dat veel van deze opmerkingen en adviezen terug te vinden zijn in het uiteindelijke Beleidsplan.

De ASDV wil hierbij zijn waardering uitspreken over deze aanpak die tot advies heeft geleid dat nu voor u ligt.

De ASDV is van mening dat de gemeente hiermee een gedegen Beleidsplan voorlegt, gezien de financiële eisen die de raad heeft opgelegd. Er worden op een creatieve manier oplossingen voorgesteld voor de problemen die het huidige beleidsplan in de uitvoering met zich meebracht. Het is “levend document”, dus zal de gemeente in de komende jaren goed moeten blijven monitoren hoe de regelingen in de praktijk werken.

De ASDV onderschrijft de uitgangspunten, beschreven op p. 19 van het document.

Het is duidelijk dat het tijd kost om de veranderingen beschreven in het Beleidsplan administratief uit te voeren. Daarom is het goed in het overzicht “Mijlpalen” te lezen wanneer deze geïmplementeerd gaan worden. Voor andere toezeggingen, die meer te maken hebben met de betere bereikbaarheid van consulenten en een klantvriendelijkere bejegening van cliënten, is een dergelijk tijdpad niet nodig. Meer werken vanuit vertrouwen dan vanuit wantrouwen, zoals het Beleidsplan voorstelt, is een goede eerste stap.

Dit advies is gebaseerd op de volgende zaken:

• De kritiekpunten en aanbevelingen van het rapport van onderzoeksbureau Purpose in opdracht van Regioplan
• De Koersbrief van het college van februari dit jaar
• Het besluit van de Raad om de minimaregelingen budgetneutraal uit te voeren
• De inbreng tijdens de bijeenkomsten met de beleidsmedewerkers W&I

Steun voor
Het Beleidsplan bevat een groot aantal voorstellen waar de ASDV achter staat;

• De regelingen zelf worden vereenvoudigd wat betreft inkomensgrenzen
• Het aanvragen ervan wordt vereenvoudigd waar dat administratief mogelijk is
• Er zijn belangrijke doelgroepen bijgekomen; huishoudens zonder kinderen wat betreft de computerregeling en de leeftijdsgroep 0 tot 4 jaar bij de kind regelingen
• Er is meer aandacht voor de armoedeval
• Ook huishoudens die in een schuldhulpverleningstraject zitten kunnen een beroep doen op regelingen (p.6)
• Consulenten gaan een training volgen om meer maatwerk mogelijk te maken volgens het evenredigheidsbeginsel (p.6).
• Er wordt meer aandacht besteed aan een proactieve dienstverlening (p.7) en tenslotte een onzes inziens zeer belangrijke wens:
• De aanwezigheid van een consulent op locatie wordt onderzocht.
• Deelname aan de Leidse stadspas heeft onze steun, aangezien veel inwoners meer gericht zijn op Leiden voor sport, winkelen en cultuur.

Kritische kanttekeningen bij
De tweedeling van de regelingen in inkomensondersteunende en participatie-regelingen is onzes inziens arbitrair. In feite hebben alle regelingen het doel om inwoners in staat te stellen mee te doen in onze samenleving door hen financieel te ondersteunen. De naam van het beleidsplan is immers: “Iedereen telt mee”. De splitsing heeft alleen als doel om verschillen in inkomensgrenzen te hanteren.

In het financieel overzicht over 2023 wordt een post van € 67.500 opgevoerd voor Bijzondere Bijstand Bewindvoering. Hier wordt geen verdere uitleg aan toegevoegd. Bij verdere lezing van het Beleidsplan staat op p. 20 verwijzing naar het adviesrecht of naar inzet van maatschappelijke partners. De ASDV wijst er nadrukkelijk op dat vrijwilligersorganisaties zoals Schuldhulpmaatje niet voor deze doelgroep ingezet kunnen worden.

De ASDV vraagt zich af hoe de gemeente het effect van de vereenvoudigde aanvraagprocedure en de klantvriendelijker benadering door de consulenten gaat meten. Het verleden heeft ons geleerd dat, wanneer de doelgroep gevraagd wordt hoe de dienstverlening van W&I is ondervonden, er zelden een reactie op kwam.

Oude regelingen vervallen en budget dat hiermee vrij komt wordt verschoven zonder dat duidelijk is hoe groot de groep is die hier gebruik van zal maken.

De ASDV is zich bewust dat het beleid, vanwege de openeind regelingen, niet financieel voorspelbaar is. Een consequentie ervan is dat succes wat betreft het bereik en hogere aanvraagpercentages een toename van de kosten betekent. Daarom vraagt zij zich af welke prioriteiten de gemeente hanteert als het budget wordt overschreden.

Hoe gaat de gemeente meten waarom er geen gebruik wordt maakt van regelingen? Het kan zijn dat het bereik ervan tekortschiet. Het zou ook kunnen dat de aanvraagprocedure niet duidelijk is of dat men het teveel moeite vindt gezien het geringe bedrag waarin de regeling voorziet.

Wanneer de gemeente meer financieel kwetsbare inwoners wil bereiken is het nodig de website van de gemeente aan te passen, zodat de regelingen beter gevonden worden. Bovendien moet er gezocht worden naar andere communicatiemiddelen voor inwoners die niet digitaal vaardig zijn of het Nederlands niet voldoende beheersen. Dit kan behalve vanuit onze welzijnsorganisatie ook bijvoorbeeld via scholen, buurthuizen, sportverenigingen en huisartsen.

De regeling betreffende digitale middelen voor huishoudens ( € 200 per 5 jaar) vindt de ASDV onvoldoende om mensen echt in staat te stellen digitaal vaardig te zijn.

De regeling Maatschappelijke participatie voor volwassenen is van € 141 verlaagd naar
€ 110,- wat gezien de plannen van het kabinet voor cultuur te betreuren valt.

Het blijft moeilijk aan onze inwoners uit te leggen waarom de twee andere gemeenten waarvoor ook een beleidsplan Minimabeleid is geschreven andere regelingen en hogere bedragen hanteren. Zeker wanneer men verdwaald is geraakt op de website van de gemeente Leidschendam.

Als maatschappelijke partner wordt op p.16 het Jeugdfonds sport en cultuur Zuid-Holland genoemd. Uit de website van dit fonds blijkt dat het niet actief is in Voorschoten. Verdere uitleg hierover ontbreekt.

Op p. 25 ontbreekt extra informatie over het Maatwerkbudget.

Suggesties
Tenslotte doet de ASDV het college enkele suggesties:

De tabletregeling voor kinderen in groep 7 en 8 van het primair onderwijs zou eventueel ondergebracht kunnen worden bij Stichting Leergeld.

DE ASDV pleit ervoor om een kleine “noodkas” onder te brengen bij Voorschoten Voor Elkaar. Dit om mensen die acuut geld nodig hebben met een gering bedrag te kunnen helpen, bijvoorbeeld voor boodschappen om het weekend door te komen. De Stichting Urgente Noden in Leiden kan daarna voor langduriger hulp zorgen.

Concluderend kan de ASDV het Beleidsplan en de daarin opgenomen voorstellen en keuzes ondersteunen met een positief advies.